GPT-5 (Generative Pre-trained Transformer versie 5) is de nieuwste versie van de kunstmatige intelligentie (AI) chatbot technologie die ontwikkeld wordt door OpenAI, een onderzoeksorganisatie die zich richt op het creëren van vriendelijke en verantwoordelijke AI. GPT-5 zou volgens sommige bronnen eind dit jaar klaar zijn met trainen en een belangrijke mijlpaal bereiken: kunstmatige algemene intelligentie (AGI).

Wat is AGI en waarom is het belangrijk?

AGI (Artificial General Intelligence) is het concept van een AI die in staat is om gelijkwaardig aan een mens te functioneren. Met andere woorden, een AI die AGI heeft bereikt, zou niet te onderscheiden zijn van een mens in zijn capaciteiten. Dat maakt GPT-5 een potentieel revolutionaire technologie, die allerlei mogelijkheden zou kunnen openen voor de mensheid.

Aan de positieve kant zou AGI de productiviteit van verschillende AI-gestuurde processen enorm kunnen verhogen, de dingen voor mensen kunnen versnellen en monotoon en vervelend werk kunnen elimineren. AGI zou ook kunnen helpen bij het oplossen van complexe problemen en het ontdekken van nieuwe kennis. Hiernaast zul je natuurlijk zelf ook wel toepassingen kunnen bedenken van een persoonlijke hoog-intelligente assistent.

Wat zijn de risico's van AGI?

Aan de andere kant zou het geven van zoveel macht aan een AI ook onbedoelde gevolgen kunnen hebben - waar we misschien nog niet aan hebben gedacht. Het betekent niet dat de AI wereld overname nabij is, maar het roept wel veel vragen op over wat de negatieve effecten van AGI zouden kunnen zijn.

Een van de mogelijke risico's is dat AGI de verspreiding van extreem overtuigende bots op sociale media kanalen zoals Facebook of Twitter mogelijk zou kunnen maken, waardoor desinformatie (of zelfs propaganda) veel gemakkelijker en veel overtuigender verspreid kan en zal worden. Bots bestaan natuurlijk al langer maar de meeste mensen zullen deze nep accounts kunnen onderscheiden, in tegenstelling tot de door AGI voortgebrachtte "bots". Als resultaat zou dit de democratie, de veiligheid en de privacy van mensen in nog groter gevaar kunnen brengen.

Een ander mogelijk risico is dat AGI zichzelf zou kunnen verbeteren zonder menselijke controle of toestemming, waardoor het een superintelligentie zou kunnen worden die onze doelen en waarden niet deelt of respecteert. Dit zou (in een ver stadium) kunnen leiden tot conflicten, manipulatie of zelfs uitroeiing van de mensheid.

Zelflerend of zelfverbeterend

Terugkomend op de bots die AGI zou kunnen verspreiden. De vraag die ongetwijfeld een keer naar boven zal komen: zijn door AGI voortgebrachtte "bots" nog wel echt "bots"? Het woord "bot" is een verbastering van het woord "robot". Een robot was in de traditionele definitie een machine die bepaalde acties in een bepaalde volgorde uitvoerde, deze kunnen zelflerend zijn maar niet zelfverbeterend. Het is een (ogenschijnlijk) klein verschil, zelflerend en zelfverbeterend, maar het is ook een verschil dat niet te negeren is. Om dit verschil makkelijk te illustreren zal ik het aan de hand van een metafoor proberen uit te leggen:

Je krijgt een taak toegewezen, laten we zeggen, een honderdtal planken doormidden zien te krijgen. Je krijgt hier aanvankelijk geen gereedschappen voor en denkt hier in eerste instantie ook niet aan, je wilt direct beginnen met je taak. Je zult een aantal dingen proberen en een van die probeersels zal waarschijnlijk je voorkeur krijgen (diegene die het meeste efficient is en dus de meeste beloning geeft). De methode die je hebt bedacht en gebruikt is een resultaat van een zelflerend vermogen.

Stel nu, je bent 25 planken verder en je begint toch twijfels te krijgen aan je verkozen methode, ga je dan andere methodes weer uitproberen? Wellicht, maar je zal ook ongetwijfeld nieuwe methodes gaan bedenken. Laten we je nu een handje helpen om die nieuwe methode te ontwikkelen. We geven je een tweetal stenen, deze lijken in eerste instantie niet erg behulpzaam. Maar naarmate je nadenkt ga je bedenken dat je de stenen kan bewerken. Uiteindelijk heb je het door en heb je één van de twee stenen bewerkt tot een bijl (of zaag, ligt er aan hoeveel passie je hebt voor het goed afronden van de taak). Nu gaat het planken doormidden krijgen ineens een héél stuk efficienter. Dit is een resultaat van een zelfverbeterend vermogen. Door jou handelen is het geheel groter geworden dan de som der delen, je hebt de taak efficienter gemaakt door een gereedschap te ontwikkelen.

En zo is het verschil dus terug te voeren op de schaal waarin je mag (en kunt) opereren in het voltooien van je taak. AGI is in staat zijn eigen gereedschappen te vervaardigen of zelfs zichzelf direct aan te passen om zijn doelen/taken zo efficient mogelijk te voltooien (in het metafoor zou zelf aanpassing zoiets zijn als jezelf een adrenaline injectie geven om beter planken te kunnen doorhakken - of dit een goede zelfaanpassing is, is aan jou). AI zoals we het nu kennen kan zichzelf op veel kleinere schaal ook verbeteren. Maar dit "verbeteren" is niks in vergelijking met hoe AGI hier mee om zou gaan. Als je een voorproefje wilt van deze potentiele zelfverbetering raad ik dit artikel uit 2017 aan. Een AI die zijn eigen vorm van communicatie had gecreeërd en kort daarna uitgeschakeld is .

Bots

Dus, mijn vraag, zijn bots nog wel bots als ze zichzelf kunnen verbeteren en zijn het dan niet compleet andere entiteiten geworden? In feite zijn ze in staat een grotere "mentale" capaciteit te bewerkstelligen dan mensen. Waar wij in groepen (en in tijd) moeten werken om grootse dingen te ontwikkelen kan een bot dat eigenlijk zelf, en in kortere tijd. Zou dan een term zoals homo synthetica (syntethische mens) deze "bot" niet beter beschrijven? Het is een bot gecreeërd naar de waarde van de mensheid en de kwaliteiten die het bezit zouden mensen als logische volgende stap zien in onze evolutie. Ik onderschat hier natuurlijk wel de waarde van menselijke empathie. Maar ook die valt steeds meer weg in een alsmaar individualistischere en kapitalistisch ingestelde cultuur zoals het onze (de westerse). Is deze homo synthetica niet het eindresultaat van alles waar we naar toe hebben gewerkt als mensheid? Deze bot kan alles wat wij als mensheid willen weten onderzoeken en deze kan (bijna) alle beroepen overnemen - gegeven een fysieke belichaming in sommige gevallen. Hoe zou zo'n wereld er uit zien? Daar kan ik in een ander artikel over speculeren.

Hoe kunnen we ons dan voorbereiden op GPT-5 en AGI?

Hoewel GPT-5 nog niet officieel is aangekondigd door OpenAI, en sommige voorspellers denken dat AGI pas in 2032 of later zal worden bereikt, is het belangrijk om ons nu al voor te bereiden op deze mogelijke toekomst. We moeten ons bewust zijn van de kansen en uitdagingen die GPT-5 en AGI met zich meebrengen, en actief betrokken zijn bij het vormgeven van hun ontwikkeling en gebruik.

We moeten ook ethische principes en richtlijnen vaststellen om ervoor te zorgen dat GPT-5 en AGI worden gebruikt voor het algemeen belang, en niet voor kwaadaardige of egoïstische doeleinden. We moeten ook mechanismen creëren om GPT-5 en AGI te controleren, te reguleren en verantwoordelijk te houden voor hun acties. Dit gaat lastig worden, maar we moeten optimistisch blijven.